Vakdidactisch onderzoek

Het voortgezet onderwijs bestaat grotendeels uit een aantal ‘schoolvakken’. In de vakdidactiek  gaat het met name om de vraag hoe een specifiek schoolvak onderwezen kan worden zodat leerlingen vakspecifieke kennis, vaardigheden en attitudes verwerven.  Bijgevolg is er in de vakdidactiek sprake van aandacht voor leerdoelen, leerinhouden, leeractiviteiten, docentrollen, instructiebronnen en materialen, werkvormen, de leeromgeving en toetsing. Vakdidactisch onderzoek heeft doorgaans betrekking op een of meer van de volgende domeinen:

  •  het curriculum: de soorten kennis, vaardigheden en attitudes die worden onderwezen,  leerlijnen en leerstofsequentie;
  •  het vakspecifiek leren: de wijze waarop leerlingen zich binnen het vak kennis, vaardigheden en attitudes eigen maken en de obstakels die ze daarbij ondervinden;
  •  de vakspecifieke instructie: de inrichting van de vakspecifieke leeromgeving, leermiddelen en werkvormen;
  •  de opleiding en professionalisering van vakdocenten.

Vakdidactiek bevindt zich in een dynamisch veld. Het is gerelateerd aan een schoolvak dat onder invloed van maatschappelijke ontwikkelingen, onderwijswetenschappelijk en vakdidactisch onderzoek, ontwikkelingen in de vakwetenschap en ontwikkelingen op scholen voortdurend in beweging is. Veranderingen en inzichten in de vakwetenschap, vakdidactiek , onderwijswetenschappen, samenleving en scholen genereren steeds nieuwe vragen voor vakdidactisch onderzoek. Voorbeelden van dergelijke ontwikkelingen zijn: de pluriformer wordende samenleving, een meer kennisintensieve economie die een steeds groter beroep doet op communicatieve, creatieve en probleemoplossingsvaardigheden, het ontstaan van nieuwe interdisciplinaire onderzoeksgebieden, de komst van sociale media, vernieuwing van examenprogramma’s en de toepassing van een meer activerende didactiek.

Vakdidactisch onderzoek vindt plaats op het snijvlak van de wetenschappelijke discipline waarop het schoolvak (bijvoorbeeld Frans of Geschiedenis) is gebaseerd en de onderwijswetenschappen. Het gaat over het vak (de inhoud), maar vooral ook over het leren en onderwijzen van dat vak.